Kręgosłup jest najważniejszym i najbardziej złożonym elementem naszego aparatu ruchowego.
Aby funkcjonował prawidłowo, niezbędna jest równowaga pomiędzy strukturami kostnymi, łączącymi je więzadłami oraz otaczającymi mięśniami.
Kręgosłup stabilizowany jest bierne przez elementy kostno – więzadłowe, czynnie przez elementy ścięgnisto – mięśniowe, a wszystkiego dopełnia system nerwowy, który włącza i wyłącza mięśnie w odpowiedniej kolejności i z odpowiednią siłą.
Kręgosłup składa się z trzech odcinków, z czego najbardziej podatnym na przeciążenia jest kręgosłup lędźwiowy, ponieważ oprócz tego, że posiada znaczną ruchomość, to jeszcze stale narażony jest na siły ściskające i ścinające, działające na tą okolicę.
My, jako posiadacze tego skomplikowanego układu świadomy wpływ mamy jedynie sprawność funkcjonalną mięśni, dlatego też omówimy teraz pokrótce działanie tych struktur.
Na funkcje kręgosłupa mają wpływ lokalne i globalne mięśnie stabilizujące oraz globalne mięśnie ruchowe. W przypadku zdrowego kręgosłupa lędźwiowego jako pierwsze włączane są lokalne mięśnie stabilizujące (określane mianem mięśni centrum), do których należy mięsień wielodzielny, mięsień poprzeczny brzucha oraz mięśnie dna miednicy.
Naukowcy dowiedli, że najważniejszym mięśniem stabilizującym jest mięsień poprzeczny brzucha, ponieważ w prawidłowych warunkach napina się on w pierwszej kolejności przed jakimkolwiek ruchem kończyną górną czy dolną.
Dopiero po uzyskaniu centralnej stabilizacji, bezpiecznie można wykonać ruch na obwodzie. Mięśniami, które współdziałają z mięśniami lokalnymi są globalne mięśnie stabilizujące i zaliczamy do nich mięsień czworoboczny lędźwi oraz mięsień gruszkowaty.
Ostatnia ważna grupa to globalne mięśnie ruchowe (mięsień prosty brzucha czy prostownik grzbietu), które odpowiadają za ruch, jednakże nie mają nic wspólnego ze stabilnością kręgosłupa.
Czynnikiem znacząco zaburzającym pracę pierwszych dwóch grup mięśniowych jest ból, który hamuje aktywność mięśni głębokich, przez co wyłącza naturalne mechanizmy stabilizujące. W takich warunkach globalne mięśnie stabilizujące starają się przejąć funkcję wyłączonych mięśni centrum, co prowadzi do znacznych przeciążeń w aparacie mięśniowym.
Napięcie mięśni, może być na tyle duże, że sprowokuje objawy drażnienia struktur nerwowych, przebiegających bezpośrednio pod danym mięśniem. Z taką sytuacją mamy często do czynienia, gdy patologicznie napięty mięsień gruszkowaty zacznie uciskać na nerw kulszowy, wywołując objawy podobne jak przy rwie kulszowej. To pokazuje jak istotne jest umiejętne zdiagnozowanie źródła problemu.
Inną przyczyną dysfunkcji lokalnych mięśni stabilizujących może być siedzący tryb życia i ogólne osłabienie wszystkich grup mięśniowych lub paradoksalnie intensywny trening globalnych mięśni ruchowych, jednakże ukierunkowany na ich estetyczne wymodelowanie, z zaniedbaniem elementów treningu stabilizującego.
Dlatego tak ważne jest, by ćwiczyć pod okiem profesjonalnego trenera, który pomoże wzmocnić ciało i ukształtować sylwetkę bez niepożądanych efektów ubocznych.
