Rozpoczynamy dziś na blogu minicykl poświęcony schorzeniom stawu kolanowego. Jeśli ból tego stawu nie pozwala Ci normalnie funkcjonować, jeśli kontuzja z dzieciństwa odzywa się po latach, jeśli amatorsko uprawiasz sport i np. podczas wyskoków czujesz ból w kolanie, jeśli uszkodziłeś łąkotkę wiele lat temu, ale wydaje Ci się, że zmiany zwyrodnieniowe stawów nie dotyczą Ciebie, to ten artykuł jest właśnie dla Ciebie. Zapraszamy do lektury.
Staw kolanowy jest największym stawem w ciele człowieka. Ze względu na skomplikowana budowę, oraz obciążenia które przenosi podczas ruchu jest to również staw bardzo mocna narażony na urazy i kontuzje.
Kolano łączy ze sobą udo i podudzie. W kolanie zachodzą ruchy zginania i prostowania, oraz tzw. ruchy obrotowe (rotacje).
Kości budujące kolano – staw kolanowy łączy ze sobą kość udową i kość piszczelową. Co ważne druga z kości podudzia – strzałka nie wchodzi w skład powierzchni stawowych kolana. W skład stawu kolanowego wchodzi również rzepka – czyli przednia najbardziej wystająca część kostna kolana. Rzepka swoja wewnętrzną powierzchnią tworzy z kością udową staw rzepkowo – udowy.
Co jeszcze buduje staw kolanowy – tak jak każdy staw również kolano otoczone jest swego rodzaju pokrowcem czyli torebka stawową otaczającą końce kości udowej i piszczelowej.
Co ciekawe staw kolanowy przez anatomów i biomechaników dzielony jest na dwa piętra ( nie ma takiego podziału w żadnym innym stawie człowieka). Za podział ten odpowiedzialne są łąkotki leżące dosłownie w środku stawu.
W skład kolana wchodzi łąkotka boczna oraz łąkotka przyśrodkowa. Ich funkcje to dostosowanie do siebie powierzchni stawowych uda i piszczeli oraz amortyzowanie wstrząsów podczas chodu.
Łąkotki są strukturami ruchomymi, kiedy kolano zgina się przesuwają się do tyłu, kiedy kolano się prostuje przesuwają się do przodu. Podczas ruchów obrotowych kolana łąkotki również się obracają, jednak łąkotka boczna ma zdecydowanie większy zakres ruchu niż przyśrodkowa. Dlatego też łąkotka przyśrodkowa znacznie częściej ulega urazom – np. podczas jazdy na nartach, czy podczas kontaktowych sportów walki.
Kaletki maziowe – staw kolanowy otoczony jest kilkoma kaletkami maziowymi, są to struktury leżące pomiędzy kośćmi i mięśniami czy tez ścięgnami. Ich rola jest zmniejszanie tarcia podczas ruchu stawu. Najważniejsze kaletki stawu kolanowego to kaletka nadrzepkowa, kaletki przedrzepkowe oraz kaletki podrzepkowe. W skutek nieprawidłowego funkcjonowania stawu związanego np. ze zmianami zwyrodnieniowymi może dojść do bolesnego zapalenia jednej z kaletek stawu kolanowego.
Więzadła w stawie kolanowym pełnia przede wszystkim rolę stabilizatorów tego stawu. Ale co to dokładnie oznacza? Oznacza to, że więzadła maja nie pozwolić na zbyt duży zakres przemieszczania się kości piszczelowej względem udowej. Ruch kości względem siebie ma być ograniczony w każdym położeniu stawu od maksymalnego jego wyprostu do maksymalnego zgięcia.
Więzadła kolana ze względu na to czy leżą wewnątrz czy na zewnątrz stawu podzielono na dwie grupy. Do więzadeł zewnętrznych należą więzadła poboczne piszczelowe i poboczne strzałkowe, więzadło właściwe rzepki, więzadło podkolanowe skośne, więzadło podkolanowe łukowate. Najczęściej uszkodzeniom np. podczas uprawiania sportu czy upadków ulegają więzadła poboczne piszczelowe i strzałkowe.
Do więzadeł wewnętrznych kolana zalicza się więzadło krzyżowe przednie oraz krzyżowe tylne – leżą one dokładnie wewnątrz kolana i kiedy się napinają ograniczają wysuwanie kości do przodu i tyłu (jak przy ruchu wysuwania szuflady).
Staw kolanowy ma tylko jeden mięsień prostujący go – mięsień czworogłowy uda (położony na przedniej stronie uda). Podczas prostowania wykonuje on jednak pracę czterokrotnie większą niż mięsnie zginające kolano.
Do mięśni zginających kolano należą mięśnie kulszowo – goleniowe (położone po tylnej stronie uda), półścięgnisty, półbłoniasty oraz dwugłowy uda, mięsień krawiecki, smukły, podkolanowy oraz mięsień brzuchaty łydki.
Zakres ruchu zgięcia w kolanie jest większy niż w innych stawach i wynosi ok. 160-170 0 – przykład maksymalnego zgięcia kolana to przysiad, czy siad na piętach. Czynny wyprost kolana osiąga zazwyczaj 0o niekiedy przekraczając je i sięgają nawet -10 o.
Co ciekawe zakres zgięcia kolana zależy od pozycji stawu biodrowego, kiedy biodro jest zgięte również kolano zgina się bardziej, kiedy jest wyprostowane zgięcie kolana to tylko ok. 120 0 . Kiedy staw kolanowy jest zgięty zachodzą w nim również ruchy rotacyjne (czyli obrotu do wewnątrz lub na zewnątrz), ruchy te są zablokowane przy kolanie maksymalnie wyprostowanym.
Aby sprawnie funkcjonować w życiu codziennym nie potrzebujemy aż tak dużych zakresów ruchu w kolanie, niezbędne minimum to:
00 -670 podczas chodu po płaskiej powierzchni
00 – 900 podczas chodu po schodach
00 – 930 podczas siadania.
Czytając opis tomografii, rezonansu lub USG swojego kolana masz mętlik w głowie od niezrozumiałych skrótów?. Ten mini słownik jest dla Ciebie!
MCL wiązadło poboczne piszczelowe – tibial collateral ligament
LCL więzadło poboczne strzałkowe – fibular collateral ligament
ACL wiązadło krzyżowe przednie – arterior cruciate ligemant
PCL wiązadło krzyżowe tylne – posterior cruciate ligemant
MM łąkotka przyśrodkowa – meniscus medialis
ML łąkotka boczna – meniscus lateralis
Problemy bólowe stawu kolanowego nie pozwalają Ci swobodnie funkcjonować? Nie możesz w pełni uczestniczyć w życiu rodzinnym i towarzyskim ze względu na ból kolana? Nie czekaj już dziś umów się na wizytę z jednym z naszych fizjoterapeutów. Odzyskaj komfort pracy i przyjemność ze spędzania czasu wolnego tak jak lubisz i bez ograniczeń – MobileMed formularz kontaktowy – Jedno kliknięcie uwolni Cię od bólu!
