Co to są kurcze mięśni?

Kurcze mięśni występują często, zwłaszcza w obrębie kończyn dolnych. Są to nagłe, niekontrolowane skurcze mięśni, powodujące uporczywy ból. Przyczyna nie została dokładnie poznana. Wytężony wysiłek, odwodnienie, trzeci trymestr ciąży, część leków (diuretyki, blokery wapnia) i chorób (zaburzona gospodarka wodno-elektrolitowa, niedoczynnośc tarczycy, nadużywanie alkoholu, sarkoidoza) mogą powodować kurcze nóg, ale istnieje też spora grupa osób, u której skurcze występują bez uzasadnionej przyczyny. Kurcze atakują często mięśnie, które obejmują dwa stawy (mięsień brzuchaty łydki, mięsień czworogłowy uda i mięśnie tylnej grupy uda). Najczęściej występują w łydce, poniżej i z tyłu kolana. Z reguły kurcze trwają poniżej minuty, ale w pewnych przypadkach, ból może się utrzymywać powyżej 10 minut. Mięśnie mogą pozostawać wrażliwe przez kolejne 24 godziny od wystąpienia kurczu. Występują albo podczas wzmożonego wysiłku, albo w czasie odpoczynku. U części pacjentów kurcze początkowo występują w nocy i są na tyle silne, że potrafią wybudzić ze snu. Wiele osób przynajmniej raz na czas doświadcza kurczu łydki. Częściej występują u osób starszych. Jedna na trzy osoby w wieku powyżej 60 lat i połowa osób powyżej 80 roku życia, ma regularne kurcze. Cztery na dziesięć osób, które skarżą się na kurcze, ma do trzech tygodniowo. U niektórych występują codziennie. Przyczyna kurczy mięśni nie została jeszcze dobrze poznana. Istnieje teoria, która mówi, że kurczowi ulega mięsień, który dostanie impuls do skurczu gdy jest w pozycji, która w spoczynku skraca włókna mięśniowe. Gdy mięsień jest skrócony już na początku, to dalsze skrócenie może sprowokować mięsień do skurczu. Ta sytuacja ma miejsce często podczas snu, gdyż wiele osób śpi w pozycji lekko ugiętych kolan ze stopami opuszczonymi w dół, co warunkuje skrócenie mięśni łydki, co zwiększa podatność na skurcz.

Co robić gdy wystąpi kurcz?

Najlepiej szybko rozmasować obolałe miejsce i bardzo delikatnie rozciągnąć mięsień. Później dobrze wziąć gorącą kąpiel lub prysznic, aby zrelaksować mięśnie. Tabletki przeciwbólowe, nie są skuteczne, ponieważ działają z opóźnieniem.

Co może zapobiegać kurczom mięśni nóg?

• Dbanie o stałe nawodnienie organizmu. Wypijanie trzech szklanek wody dziennie, w tym jednej przed snem reguluje bilans wodny. Warto też dużo pić przed, w trakcie i po zakończeniu wysiłków fizycznych
• Dieta bogata w wapń, potas i sód, które regulują gospodarkę wodno - elektrolitową organizmu oraz dbają o dobrą kondycję kości i mięśni.
• Regularne ćwiczenia ze stopniowaniem trudności, by nie przeciążać mięśni, ponad ich możliwości. Unikanie nagłych wysiłków. Dobrą zasadą jest, aby nigdy nie zwiększać stopnia trudności ćwiczeń w danym tygodniu o więcej niż 10% w porównaniu z tygodniem poprzednim.
• Regularny stretching polegający na rozciąganiu mięśni łydek. Trzeba stanąć w odległości 60 -90 cm od ściany i oprzeć o nią dłonie. Stopy całą powierzchnią muszą dotykać podłoża, a łokcie są lekko ugięte. Nie odrywając stóp od podłogi należy przez większe ugięcie łokci zbliżać wyprostowany tułów do ściany. Tą pozycję utrzymujemy jak najdłużej. Na początku należy to ćwiczenie wykonywać trzy razy dziennie, przez 5 minut. Najlepiej gdyby ostatni raz miał miejsce tuż przed snem. Gdy kurcze znikną, wystarczy raz czy dwa razy dziennie, by utrzymać efekt.

  Autorem wpisu jest mgr fizjoterapii Ewa Bizon. Jej pasją zawodową jest masaż. Specjalizuje się w wykonywaniu masaży o charakterze leczniczym, relaksacyjnym oraz upiększającym. Stale pogłębia też wiedzę z zakresu fizjoterapii na różnorodnych szkoleniach specjalistycznych.