Stopa opada, podczas chodu nie można jej podnieść do góry, palce zaczepiają o podłoże. Chód przypomina marsz bociana po łące (wysoko podnoszone kolano do góry, aby nie zaczepić o podłoże), lub ruch kosy koszącej zboże (noga wyrzucana w bok). To właśnie objawy porażenia nerwu strzałkowego. Porażenia, czyli mówiąc potocznie uszkodzenia nerwu uniemożliwiającego jego funkcję. Dolegliwości przykre, niestety mogą spotkać każdego z nas.
Nerw kulszowy dzieli się na wysokości kolana na dwie gałęzi – jedną z nich jest właśnie nerw strzałkowy.
Nerw strzałkowy wspólny rozpoczyna się w dole podkolanowym i biegnie aż do stopy. Człowiek ma dwa nerwy strzałkowe – po jednym w kończynie dolnej. Nerw strzałkowy przechodząc na stopę z podudzia owija się dookoła głowy strzałki – jest to miejsce, w którym leży on najbardziej powierzchownie. Nerw strzałkowy jest nerwem czuciowo – ruchowym, co oznacza, że jest odpowiedzialny zarówno za ruch mięśni oraz za czucie dotyku.
Objawy uszkodzenia nerwu strzałkowego związane są z pełnioną prze ten nerw funkcją. Z jednej strony tak jak napisaliśmy powyżej dotyczą problemów z pracą mięśni, z drugiej zaburzeń czuciowych.
Brak możliwości zginania grzbietowego stopy i palców – porażenie mięśni prostowników
Opadanie brzegu bocznego stopy – porażenie mięśni strzałkowych
Pojawienie się tzw. bocianiego lub koszącego,
Zaburzenie czucia powierzchni grzbietowej stopy i palców.
Wtórny przykurcz mięśni zginaczy powoduje powstanie tzw. stopy końsko-szpotawej (pes equinovarus).
Przyczyny w wyniku których dochodzi do porażenia nerwu strzałkowego można podzielić na te urazowe oraz na te związane z chorobami układu nerwowego.
Do uszkodzenia najczęściej dochodzi na wysokości głowy strzałki, gdzie tak jak pisaliśmy powyżej nerw leży blisko powierzchni skóry i łatwo uszkodzić go mechanicznie.
Porażenie może nastąpić w wyniku przecięcia nerwu, silnego stłuczenia go – do takich zdarzeń może dojść podczas wypadku samochodowego.
Nerwy „nie lubią” też długotrwałego ucisku – w wyniku takiego dojść może również do ich uszkodzenia. Taki ucisk na nerw strzałkowy następuje podczas długotrwałego przybierania pozycji w kucki – np. podczas pracy w polu (zbierania truskawek, wyrywaniu chwastów itp.).
Porażenie nerwu strzałkowego może towarzyszyć złamaniom kości strzałkowej lub piszczelowej z przemieszczeniem odłamów które to w wyniku przemieszczenia uszkadzają gałązkę nerwową.
W przypadku całkowitego zerwania nerwu konieczna jest operacja neurochirurgiczna polegająca na zszyciu nerwu. Po przeprowadzonym zabiegu pacjent poddawany jest zabiegom jak w przypadku leczenia zachowawczego.
W przypadku porażenia nerwu w wyniku ucisku mechanicznego lub innego urazu leczenie ma charakter zachowawczy – pacjentom zaleca się farmakoterapię wspomagającą regenerację tkanki nerwowej, ochronę okolicy uszkodzenia nerwu (nienarażanie na wychłodzenie). Najważniejszym elementem leczenia porażenia nerwu strzałkowego jest rehabilitacja.
Rehabilitacja obejmująca elektrostymulację porażonego nerwu, zabiegi z zakresu fizykoterapii takie jak laseroterapia czy ultraforeza.
Równolegle z fizykoterapią pacjent odbywa terapię ruchową obejmującą zarówno ćwiczenia jak i terapię indywidualną np. prowadzoną metodą PNF.
Nieodłącznym elementem życia pacjenta z porażeniem nerwu strzałkowego jest zaopatrzenie ortopedyczne – może być to specjalna łuska/szyna lub obuwie ortopedyczne zapobiegające opadaniu stopy.