Rodzice bacznie obserwują swoje dziecko już od pierwszych minut jego życia. Zwracają uwagę na każdy ruch, uśmiech, płacz. Maluchy są obserwowane także przez naukowców (neurologów, pediatrów, fizjoterapeutów). Dzięki takim obserwacjom powstał uniwersalny dla wszystkich (zdrowych) dzieci  schemat rozwoju ruchowego. W schemacie tym zawarte  są tzw. kamienie milowe.

Kamienie milowe są to zdolności i umiejętności które dziecko osiąga w odpowiednim dla siebie tempie i czasie.

Przedział czasowy ich osiągnięcia jest szeroki, tak na przykład na rozpoczęcie samodzielnego chodzenia maluch ma czas od 9 do 16 miesiąca życia. Poniżej przedstawiamy zestawienie umiejętności dzieci w poszczególnych miesiącach życia od pierwszego do dwunastego. Rodzic powinien bacznie obserwować swoje maleństwo, zaznaczamy jednak jeszcze raz, że osiągniecie tych umiejętności (kamienie milowe rozwoju) jest indywidualną cechą malucha i przyśpieszenia czy opóźnienia rzędu kilku tygodni nie są powodem do obaw.

Około pierwszego miesiąca życia dziecko:

• W pozycji leżenia na brzuchu potrafi na moment unieść głowę
• Potrafi przez chwile skupić wzrok na drugiej osobie, zauważa światło
• Uśmiecha się w odpowiedzi na głos
• Wciąż przeważa zgięciowe ułożenie ciała, ale kończyny powoli prostują się
• Wydaje krótkie, gardłowe sylaby np. ech, uch, ach, płacze w odpowiedzi na płacz innych dzieci

Około drugiego miesiąca życia dziecko:

• W leżeniu na brzuchu ładnie unosi głowę do góry (do kąta 45⁰) i jest w stanie ją utrzymać przez chwilę
• Ruchy kończynami są bardziej energiczne
• Potrafi utrzymać włożoną do ręki grzechotkę,
• Zaczyna wydawać dźwięki które przypominają litery „a” czy „e”
• Potrafi wodzić wzrokiem za przedmiotem w poziomie
• Czuwa w ciągu dnia przez dłuższy okres niż niemowlę

Około trzeciego miesiąca życia dziecko:

• Leżąc na brzuchu podpiera się na przedramionach i utrzymuje głowę w górze nawet ok. 1 minuty
• Leżąc na plecach zaczyna bawić się rękoma, przygląda się im
• Pojawiają się pierwsze kontrolowane uśmiech (np. na widok mamy)
• Otwierają się też dłonie malucha

Około 4 miesiąca życia dziecko:

• Potrafi unieść klatkę piersiową w leżeniu na brzuchu, oraz kontroluje położenie głowy
• Położone na brzuchu wykonuje rączkami i nogami ruchy podobne do pływania
• Leżąc na plecach potrafi złączyć dłonie w linii środkowej ciała, wyciąga proste ramiona po zabawkę, potrafi po nią sięgnąć i utrzymać ją
• Reaguje na dźwięki, szuka wzrokiem ich źródła
• Wyraża emocje na twarzy – widać na niej radość, złość, niepokój czy zaskoczenie
• Wydaje też coraz więcej dźwięków (grucha i piszczy), śmieje się głośno

Około 5 miesiąca życia dziecko:

• W leżeniu na brzuchu potrafi podnieść do góry klatkę piersiową i podeprzeć się na prawie wyprostowanych kończynach
• Przewraca się z boku na bok, może się też zdążyć, że obróci się z brzucha na plecy ale nie jest to jeszcze umiejętność a jedynie przypadek
• Wydaje dużo różnorodnych dźwięków, a często krzykiem oznajmia swoją radość

Około 6 miesiąca życia dziecko:

• W leżeniu na brzuchu pewnie podnosi się na otwartych dłoniach i wyprostowanych ramionach,
• W leżeniu na brzuchu podpiera się jedną ręką, a druga sięga po zabawkę,
• Obraca się z pleców na bok
• Przy chwycie za ręce usiłuje podciągnąć się do siadu
• Chwyta zabawki całą powierzchnią dłoni, przekłada ją z ręki do ręki
• Uśmiecha się aby zainicjować kontakt z druga osobą
• Szuka matki i reaguje na znajome osoby, uśmiecha się w odpowiedzi na uśmiech

Około 7 miesiąca życia dziecko:

• Potrafi obrócić się z pleców na brzuch
• Trzymane za ręce podciąga się do siadu
• Leżąc na plecach bawi się nóżkami
• Z leżenia na brzuchu przechodzi do podpartych czworaków i buja się na rękach do przodu i do tyłu
• Potrafi obracać zabawkę w rękach
• Reaguje na najbliższych (rozpoznaje głos, gesty)
• Zaczyna wypowiadać pełne sylaby i śpiewać aby zwrócić na siebie uwagę

Około 8 miesiąca życia dziecko:

• Potrafi obrócić się z placów na brzuch i z brzucha na plecy
• Trzymane za dłonie podciąga się do siadu jak na drążku
• Postawione na kończynach dolnych sprężynuje

Około 9 miesiąca życia dziecko:

• Posadzone siedzi stabilnie
• Podciąga się do stania na meblach
• Chodzi przy meblach bokiem
• Przenosi zabawki, chwyta je w kciuk 2 i 3 palec (tzw. chwyt promieniowo – palcowy)
• Spogląda na znane przedmioty po wypowiedzeniu przez opiekuna ich nazwy
• Rozumie słowo nie
• Bada dłońmi twarz opiekuna
• Upuszcza przedmioty świadomie i czeka aż zostaną podane aby móc je znowu upuścić

Około 10 miesiąca dziecko:

• Potrafi samodzielnie usiąść i siedzi z wyprostowanymi plecami i nogami
• Podciąga się do stania na meblach
• Chodzi przy meblach bokiem
• W klęku podpartym kołysze się do przodu i to tyłu
• Zaczyna raczkować (często najpierw do tyłu)
• Rzuca i odrzuca zabawki
• Naśladuje czynności wykonywane przez opiekuna np. pomachaj rączką,
• Reaguje na swoje imię oraz na proste polecenia

Około 11 miesiąca dziecko:

• Raczkuje
• Chodzi szybko bokiem przy meblach
• Trzymane za ręce idzie do przodu
• Potrafi znaleźć ukryty przedmiot
• Trzyma jedzenie w rękach i je samodzielnie
• Może wykonać pierwszy wolny krok
• Rozumie zakazy i nakazy
• Bawi się zabawkami

Około 12 miesiąca dziecko:

• Samodzielnie staje na nogi
• Stawia pierwszy krok
• Chodzi na szerokiej podstawie
• Chodzi trzymane za jedną rękę
• Raczkuje dla zabawy
• Bawi się zabawkami bardziej skomplikowanymi, np. wkłada mniejszą zabawkę w większą, łapie tocząca się piłkę

 

Niektórzy badacze uznają, że tylko niektóre z opisanych zachowań i umiejętności są to kamienie milowe w rozwoju malucha, zaliczają do nich:

• Umiejętność stabilizacji głowy – ok. 3 miesiąca życia
• Umiejętność stabilizacji tułowia - siad ok. 6 miesiąca życia
• Umiejętność stabilizacji miednicy – raczkowanie ok. 9 miesiąca życia
• Umiejętność stabilizowania tułowia w przestrzeni ok. 12 miesiąca życia

  Podsumowaniem tego wpisu na naszym blogu niech będzie stwierdzenie: rodzicu nie śpiesz się i daj swojemu dziecku czas. Wspomaganie rozwoju (bo wszyscy dookoła tak robią) poprzez np. zbyt wczesne sadzanie dziecka, podpieranie go poduszkami czy stawianie na nóżki może być niekorzystne w dalszym rozwoju ruchowym twojego maleństwa.

Autorem tekstu jest mgr fizjoterapii Monika Biernacka.

  Jeżeli bacznie obserwujesz swoją pociechą, a coś w jej zachowaniu zaczyna Cie niepokoić, skontaktuj się z nami, przedstaw swoje wątpliwości fizjoterapeucie który pracuje z dziećmi. Oceni on czy Twój maluch ma wciąż jeszcze czas aby nauczyć się np. raczkować czy jest to już moment, w którym jego rozwój powinno się w specjalistyczny sposób delikatnie wspomóc. Zapraszamy do kontaktu.