Układ nerwowy składa się z części centralnej – mózgu i rdzenia kręgowego, oraz części obwodowej – nerwów rdzeniowych. Nerwy przenoszą sygnały z mózgu do ciała oraz z ciała do mózgu. Dzięki układowi nerwowemu nasze ciało wykonuje polecenia płynące z mózgu i odbiera sygnały z otoczenia ( takie jak ból, dotyk, smak, temperatura lub inne odczucia). Mózg może wysyłać polecenia do różnych organów ciała. Na przykład polecenia są wysyłane do mięśni, powodując ich skurcz i ruch, lub do serca, aby biło szybciej, albo wolniej.
Niestety jak w każdym układzie również na drodze przepływu sygnałów nerwowych mogą pojawić się utrudnienia. Jednym z takich utrudnień jest ucisk (czegoś, za chwilę wyjaśnimy czego) na nerw i związane z tym gorsze lub całkowity brak przesyłania informacji. Ucisk na nerwy obwodowe może powodować dolegliwości takie jak: ból, mrowienie, drętwienie, pieczenie, palenie i in. – w terminologii medycznej nazywane parestezjami.
Co ważne w zależności od stopnia kompresji nerwu występują różne objawy – im większy jest ucisk na nerw tym objawy są poważniejsze. A brak siły mięśniowej i brak możliwości wykonania ruchu może świadczyć o tym, że doszło do tak dużego ucisku, że nerw przestał pełnić swoją funkcję.
Ucisk na nerw może być spowodowany przez wiele przyczyn. Nerwy nie są strukturami położonymi w próżni – biegną w naszym ciele w otoczeniu wielu struktur i narządów i każda z nich może uciskać nerw.
Potencjalnie najczęściej na nerwy uciskają struktury w których toczy się jakiś proces chorobowy i zmieniają one swoją budowę – np. osteofity kostne, podczas zapalenia (obecność dużej ilości płynu), podczas ciąży – zmienia się położenie wszystkich części ciała względem siebie, podczas urazu z przemieszczeniem struktur kostnych. Także stres i związane z nim silne napięcie mięśni może powodować ucisk biegnących przez te mięśnie nerwów.
Ucisk na nerw może pojawić się w każdym miejscu Twojego ciała – jego przyczyny mogą również pojawić się w różnych częściach ciała. Jednak najbardziej prawdopodobne lokalizacje to – kończyna dolna (ucisk na nerw kulszowy), szyja (radikulopatia szyjna), ramiona (tzw. rwa barkowa) czy nadgarstkach (zespół cieśni nadgarstka).
Ucisk na nerwy w szyi lub dolnej części pleców może być spowodowany np. przepukliną dysku, zapaleniem stawów kręgosłupa, ostrogami kostnymi czy też zwężeniem kanału kręgowego.
Problem z uciskiem nerwu pośrodkowego, czyli nerwu biegnącego po wewnętrznej części nadgarstka nazywany jest zespołem cieśni nadgarstka. Możecie o nim więcej przeczytać na naszym blogu.
Ucisk na dowolny nerw w każdej okolicy naszego ciała może być spowodowany także obrzękiem. Obrzęk może powstać na skutek urazu, dużego krwiaka, problemów z układem limfatycznym czy zatrzymywaniem się wody w organizmie np. u ciężarnych.
Jeśli ktoś w Twojej najbliższej rodzinie zmagał się z podobnymi objawami istnieje duże prawdopodobieństwo, że ten stan pojawi się również u Ciebie.
W większości przypadków ucisk na nerw jest czasowy i po jego ustąpieniu pacjent jest w stanie wrócić do wyjściowego stanu zdrowia. Większość pacjentów bardzo dobrze reaguje na leczenie zachowawcze ( odpoczynek, modyfikację aktywności, rehabilitację i ewentualnie farmakoterapię).
Interwencje chirurgiczne są zwykle zalecane tylko jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi spodziewanych efektów, lub objawy postępują bardzo szybko w czasie. Im dłużej pacjent ma objawy uciśnięcia nerwu opisane powyżej tym jego szanse na całkowite wyleczenie są mniejsze.
Dlatego nie należy lekceważyć pozornie nawet błahego drętwienia kończyn, dziwnego pieczenia w nadgarstku czy palącego bólu w pośladku. A jeśli czujesz osłabienie mięśni, postępujące gwałtownie Twoją pierwszą reakcją powinna być natychmiastowa wizyta u lekarza – pozwoli to zapobiec trwałemu uszkodzeniu nerwów.
Autorem tekstu jest Anna Kozłowska
