Oddychanie obok picia i spożywania jest jedna z głównych czynności organizmów żywych. Podstawowa wiedza jaką mamy o tym procesie fizjologicznym to taka, że oddech jest nam niezbędny do życia, a bez niego jesteśmy w stanie długo wytrzymać. Czynności takie jak głęboki wdechy podczas płaczu, przeciąganie się po przebudzeniu czy pierwszy krzyk po narodzinach rzadko kojarzą się z standardowo rozumianym oddechem, a jednak są to tylko niektóre z jego form.
Żyjemy dopóki możemy oddychać. Dlatego też warto zadbać o to by prawidłowo wykorzystać potencjał płynący
z głębi naszego ciała. Głośno jest w dzisiejszych czasach o prawidłowym odżywianiu, ale o sztuce dobrego oddechu
i jego wykorzystaniu informacji jest już znacznie mniej.
Sport jest jedną z aktywności w której wiedza o oddechu znajduje szerokie zastosowanie, aby dobrze pływać należy skoordynować ruch z oddechem, aby przebiec długie dystanse należy regulować oddech, aby zadać celny i mocny cios w karate, czy podnieść sztangę należy ruch wspomóc głośnym i donośnym wydechem. Również joga jest jedną
z aktywności fizycznych w której zwraca się szczególna uwagę nie tylko na ćwiczenia oddechowe ale na sam proces prawidłowego oddychania.
Ćwiczenia oddechowe są jedną z form zarówno rekreacji ruchowej jak i rehabilitacji. Stanowią one ważny element procesu usprawniania u większości pacjentów, a niezbędna są u pacjentów pulmonologicznych, kardiologicznych, reumatologicznych (szczególnie przy ZZSK), oraz u dzieci z wadami kręgosłupa i klatki piersiowej. Ćwiczenia oddechowe powinny być włączone w proces rehabilitacji u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym, u wszystkich osób po operacji w obrębie klatki piersiowej oraz skazanych na długotrwałe leżenie. Ćwiczenia oddechowe wreszcie są nieodzownym elementem rehabilitacji osób w starszym i podeszłym wieku ze względu na zmniejszającą się u nich wydolność układu oddechowego.
Podstawowym celem ćwiczeń oddechowych jest nauczenie prawidłowego toru oddechowego oraz zwiększenie jego wydolności. Nie istnieją w zasadzie przeciwwskazania do ich wykonywania (poza czynną chorobą zakaźną toczącą się w obrębie klatki piersiowej) dlatego mogą być bezpiecznie wykonywane przez większość osób samodzielnie.
O czym należy pamiętać rozpoczynając naukę prawidłowego oddychania i ćwiczenia oddechowe? Pamiętajmy,
że pozycja naszego ciała ma duży wpływ na jakość oddechu, pozycja stojąca, siedząca i półsiedząca ułatwiają pracę przepony – możemy oddychać pełną piersią.
Ćwiczenia powinno rozpocząć się od głębokiego wydechu. Najczęstszym błędem podczas tej czynności jest wciąganie brzucha. Aby tego uniknąć powinno się położyć rękę na nadbrzuszu i oddychać tak aby w czasie wdechu brzuch unosił się do góry, a podczas wydechu mocna zapadał.
Wydech może być wykonywany zarówno przez nos jak i usta, ale przy prawidłowym wdechu powietrze powinno być nabrane do płuc przez nos.
Przykładowe ćwiczenia od których można zacząć pracę nad kondycją swojego oddechu:
Pozycja wyjściowa – leżenia na plecach, ramiona wzdłuż tułowia nogi ugięte,
Ruch Wdech z uwypukleniem brzucha, wydech z zapadnięciem brzucha.
Pozycja wyjściowa – stanie, siad, leżenia na plecach
Ruch – wdech z uniesieniem ramion w górę, a następnie głęboki wydech z opuszczeniem ramion w dół
Pozycja wyjściowa – stanie, siad, w dłoniach balonik
Ruch – nadmuchiwanie balonika