Zespoły otępienne stanowią częsty problem wśród osób w podeszłym wieku. Demencja starcza może rozwijać się z powodu różnorodnych przyczyn, ale wszystkie postaci otępienia prowadzą do zmniejszenia samodzielności seniora. Brak aktywności fizycznej stanowi jeden z czynników ryzyka przedwczesnego pogorszenia funkcji poznawczych i rozwoju demencji. Przekonaj się, trening i wysiłek fizyczny są nie tylko pozytywne dla zachowania zdrowia, ale i utrzymania optymalnej sprawności umysłowej.
Demencja ogólna nazwa dla zaburzeń funkcji poznawczych (tzw. cognitive decline), które wynikają z upośledzenia prawidłowej pracy mózgu. Zdolności poznawcze to zarówno zapamiętywanie, koncentracja, kojarzenie faktów, jak i płynność mowy, umiejętność nawiązywania kontaktów towarzyskich czy orientacja w czasie i przestrzeni. Wraz z wiekiem i postępującym procesem starzenia się organizmu ryzyko demencji wzrasta. Efektem tego jest m.in. bezradność, która wymaga sprawowania opieki nad seniorami.
Przyczyny zaburzeń poznawczych osób starszych należy podzielić na trzy główne grupy:
Do czynników powodujące zwiększone ryzyko rozwoju ryzyko pojawienia się choroby Alzheimera i innych zaburzeń poznawczych należą m.in. nieprawidłowa dieta (bogata przede wszystkim cukry proste), siedzący tryb życia, nadmierny stres i silne przeżycia emocjonalne oraz uwarunkowania genetyczne.
Objawy zespołów otępiennych u osób starszych dotyczą przede wszystkim sprawności umysłowej. Początkowo osłabione zdolności poznawcze u seniora przeważnie powodują trudności z zapamiętywaniem. Często pojawiają się także problemy z płynną mową, wahania nastroju oraz wyraźne zmiany w zachowaniu chorego np. rozdrażnienie czy też po prostu przejawy agresji.
Z czasem zaczynają się pojawiać kolejne ograniczenia np. związane z wykonywaniem precyzyjnych i złożonych czynności ruchowych. Gorsza sprawność kognitywna stopniowo zaczyna rzutować nad świadomą kontrolą i funkcjonalnością ciała. U osób w wieku starszym często doskwierają ograniczenia w postaci np. zaburzeń równowagi, braku umiejętności samodzielnej zmiany pozycji czy niezgrabnego chodu. Ograniczona aktywność ruchowa i mentalna sprawia, że seniorzy stają się niesamodzielni w zakresie najprostszych czynności.
Nie powinno być zaskoczeniem, że walka z otępieniem starczym powinna bazować na zwiększeniu zaangażowania mózgu. Każda forma aktywności stymulującej umysł pozwoli na zmniejszenie ryzyka rozwoju zespołu otępiennego. Dlatego konieczne jest, aby wprowadzić u seniora kilka form terapii:
Regularny wysiłek fizyczny na realne ograniczenie ryzyka wystąpienia otępienia u osób w podeszłym wieku. U aktywnych fizycznie seniorów można zaobserwować znacznie lepszy poziom sprawności układu nerwowego i mózgu. Wysiłek fizyczny o optymalnym poziomie intensywności w postaci aktywności, którą lubi senior, może zagwarantować szereg korzyści zdrowotnych.
Częstotliwość i intensywność ćwiczeń nie musi być zbyt duża — istotną rolę odgrywa systematyka. WHO zaleca, aby dorosły człowiek poświęcił na umiarkowaną aktywność od 150 do 300 minut tygodniowo. Oznacza to, że w ciągu dnia należy wygospodarować niecałe pół godziny. To idealna odskocznia dla seniorów, którzy często spędzają dnie w domu przed telewizorami.
Najbardziej odpowiednie będą aktywności, które lubi podopieczny. Wszystko jest uzależnione od indywidualnego stopnia sprawności seniora. Może to być np. pływanie, jazda na rowerze stacjonarnym, ćwiczenia rozciągające z elementami pilatesu czy prosta gimnastyka. Nie można zapominać, że osoby starsze przy dużym stopniu zaawansowania choroby mogą być bardzo niechętne do współpracy. Dlatego w ich przypadku aktywność fizyczna i umysłowa może przybierać formy zabawy ruchowej.
Trzeba jednak pamiętać, że każda forma ruchu będzie dobra. Doskonałym sposobem będzie aktywny wypoczynek np. spacery nordic walking, prace w ogródku lub na działce bądź spędzenie czasu z wnukami, lub czworonogiem.
Ciężko zaprzeczyć, że regularna aktywność fizyczna ma pozytywny wpływ na stan seniora. Ćwiczenia ruchowe mają korzystny wpływ zarówno na sprawność fizyczną, jak i czynności poznawcze. Niemniej jednak należy pamiętać, że wraz z wiekiem pojawiają się też inne problemy związane z narządem ruchu. Należą do nich m.in. trudności z utrzymaniem równowagi, osłabienie siły mięśniowej, spadek wydolności krążeniowo-oddechowej czy też ograniczenia zakresu ruchomości stawowej. W tym celu warto rozważyć regularne spotkania z fizjoterapeutą.
Warto pamiętać, że domowa rehabilitacja stanowi spore ułatwienie dla osób starszych. Seniorzy niezwykle często mogą mieć problemy z samodzielnym pojawieniem się w gabinecie. Dlatego warto rozważyć opcję mobilnej fizjoterapii. Skorzystaj z usług MOBILEMED — profesjonalnej rehabilitacji z dojazdem do pacjenta.
